در بسیاری از محافل کارشناسی دفینه و آثار شناسی صحبت های بسیاری وجود دارد که نمیشه از تفنگ یا تپانچه به عنوان نشانه دفینه استفاده کرد چون تفنگ جدیده و در دوران باستان وجود نداشته .ولی این امکان وجود دارد که در تاریخ معاصر از این وسیله برای آثارشناسی استفاده شده است.به هر حال معانی تفنگ در زیر مشخص شده:
1- اشیای غیر طبیعی در 1 الی 25 قدمی جلویش باید جستجو شود. تفنگ منفجر نشده : دفینه متعلق به دوران صفوی می باشد. تقریبا در جهت لوله تفنگ 26 تا 27 متری آن می باشد. تفنگ ترکیده نیز 44 تا 45 قدم می باشد.
2- در جهت لوله تفنگ، باید کاوش انجام شود. اگر نقش تفنگ منفجر شده وجود داشته باشد، دفینه در مسافت های دورتر بوده، اگر نقش تفنگ منفجر نشده وجود داشته باشد، دفینه در مسافتهای نزدیکتر می باشد.
3- اگر نقش تفنگ در حالی رسم شده باشد که گلوله در حال خارج شدن از آن باشد، تعداد گلوله ها و فاصله بین آنها مهم می باشد.
آخرین گلوله خیلی مهم می باشد. احتمال این وجود دارد که دفینه متعلق به راهزنان بوده و به صورت چند تکه دفن شده است.
4- اگر روی تفنگ علامت صلیب و یا ضربدر وجود داشته باشد، دفینه در 4 قدمی آن بوده و با ابزار الکترونیکی قابل تثبیت می باشد.
تفنگ (خان دار) :
بزرگترین مقیاس، تفنگ می باشد. اگر تفنگ شکلیک شده باشد، 60 تا 70 متری را نشان می دهد
