دفینه چیست و چگونه پیدا می شود؟
دَفینه به مجموعه‌ای از سکه‌ها و اشیای باارزش گفته می‌شود که در قدیم در زیر خاک دفن شده‌باشد. دفن‌کننده‌های این اشیای باارزش معمولاً این کار را با این قصد انجام داده‌اند که پس از مدتی گنجینه را دوباره از زیر خاک به‌در آورند اما در برخی موارد، مرگ دفن‌کننده باعث باقی ماندن دفینه در زیر خاک شده‌است.
به عبارت دیگر به اشیاء قیمتی و ارزشمندی مانند طلا و نقره که به منظور محافظت از بلایای طبیعی، جنگ‌ها و دزدان و راهزنان، در جاهایی مانند زیر خاک، داخل دیوارها، در پای درختان، چاه ها، قنات‌ها و این قبیل محل‌ها مدفون شده‌است دفینه یا گنج گویند.
دفینه‌ها ممکن است پس از مدت‌های مدید توسط جویندگان گنج، باستان‌شناسان، یا توسط افراد معمولی به‌طور اتفاقی کشف شوند. اشیای کشف‌شده باارزش توسط جویندگان گنج یا افراد غیرکارشناس معمولاً معروف به اشیای «زیرخاکی» است.
فراموش شدن محل دفن یک دفینه یا تغییرات در جغرافیای محل می‌تواند باعث سخت شدن و طولانی‌مدت شدن بازیافت آن شود.
از دفینه‌های معروف در آسیا می‌توان به دفینه دژ زیویه در ایران و دفینه طلاتپه در افغانستان اشاره کرد.
بسیاری نیز از بزرگترین دفینه جهان در ایران نام می‌برند که هنوز یافت نشده‌است. بنا به روایات و مستندات تاریخی این دفینه متعلق به داریوش سوم هخامنشی است که شاید بزرگترین گنج تمام دوران‌ها باشد. بخشی از این گنج را اسکندر مقدونی زمانی که در سال‌های حدود (۳۳۴ ق. م) امپراطوری ایران را تسخیر کرد به تاراج برد. این گنجینه که به گفته کارشناسان حدوداً نصف دارایی خاندان هخامنشی بوده، تا به امروز همچنان در مکانی به شعاع ۱۰۰ کیلومتر، در اطراف شهر همدان خفته است. گنجینه‌ای که معلوم نیست کی و کجا بیدار شود و جهانیان را محو عظمتش کند.
