پیکره سنگی «بابا داوود» عنبران در استان اردبیل، معروف به ابوالهول ایران و نگهبان دریای مازندران ،ظرفیت گردشگری طبیعی و تاریخی بی نظیر با قابلیت جهانی است که تاکنون مهجور مانده و آنگونه که باید معرفی نشده است.
موقعیت مکانی پیکره سنگی بابا داوود عنبران
این پیکره در شهر«عنبران» از توابع شهرستان نمین و در 40 کیلومتری اردبیل قرار دارد . با طی مسافتی یک کیلومتری از شهر «عنبران» به سمت روستای مرزی و تاریخی «عنبران علیا» در دره معروف به «تانگی» و بالاتر از چشمه «خان بلاغی» بر بلندای تپه معروف «بابا داوود» ، به این پیکره زیبا می رسید.در بهار، هنگامی که از عنبران به سمت این پیکره سنگی می روید ، فضای راه آکنده از بوی معطر گیاهان دارویی مانند آویشن (کهلیک اوتی) و انواع گل های بهاری است که تعدد انواع آن گردشگران را به شگفتی وا می دارد.
مشخصات ظاهری پیکره سنگی بابا داوود عنبران
ارتفاع این پیکره سنگی حدود 20 متر است و به شکل انسانی است که نظاره گر روبرو است و شبیه مجسمه ابوالهول در مصر است. این پیکره جلوه گر سیمای نیم تنه انسانی است غول پیکر که در کنار آن تمساحی عظیم الجثه آرمیده است . این پیکره دارای برجستگی هایی شبیه چشم ، دهان و چانه انسان است و به نظر می رسد در اثر فرسایش طبیعی به این شکل درآمده است ، ولی نقش انسان در حالت دادن به پیکره را نیز نمی توان نادیده گرفت. در دامنه این بنای طبیعی حیرت انگیز، غاری بزرگ قرار دارد ، که بر اهمیت اکوتوریسمی آن می افزاید. این شکاف سنگی غار مانند موسوم به «چله خانه باباداوود» در پایین دست پیکره دیده می شود.به گفته کارشناسان در اطراف این پیکره که کنار رودخانه روستای «عنبران» قرار دارد ، زیارتگاهی وجود داشته که به مرور زمان از بین رفته است.
نقش عوامل انسانی در شکل گیری پیکره ، در هاله ای از ابهام!
احاطه این پیکره توسط کوه های سر به فلک کشیده و همانند قلعه ای طبیعی و سترگ ، بر افسانه ای بودن آن دامن می زند و به دلیل وجود آثاری از آبگیر و سد در قسمت شمالی آن ، اهالی اعتقاد دارند ، این مجسمه به دلیل شباهت به صورت انسان توسط اجدادشان تراشیده و به شکل کنونی درآمده است. شواهد موجود در اطراف پیکره نیز بیانگر اطراق افرادی درکنار آن برای مدتی طولانی است که آثاری را از خود به جای گذاشته اند ، اما برای نتیجه گیری علمی ، با تکیه بر آرا و نظر عامه مردم نمی توان استناد کرد ، لذا لازم است گروهی از باستان شناسان ، با در نظر گرفتن لایه های فرهنگی و زبان باستانی منطقه ، مطالعات عمیقی را برنامه ریزی نمایند تا هویت واقعی این پدیده برای همگان مشخص گردد.
جنبه افسانه ای
گروهی از ایران شناسان و دانشمندان این تندیس را همان «نگهبان دریای مازندران» می دانند که در شبرنگ نامه ، کتاب حماسی سده هفتم هجری از آن یاد شده است:
به راه اندرون کوه های بلند فرازش یکی کهنه سنگ نژند
زبر کوه بیند کران تا کران نگهبان دریای مازندران
جایگاه عمیق در تاریخ و فرهنگ منطقه
در اعتقادات و باورهای مردم عنبران و نمین ، پیکره سنگی «بابا داوود» جایگاهی عمیق در تاریخ فرهنگ و تمدن این سرزمین دارد و جدا از تاریخ و فرهنگ غنی عنبران و سرزمین بزرگ تالش نیست. این منطقه به دلیل دنج و آرام بودن بزرگانی را در خود پرورش داده که به سیر و سلوک و عبادت و چله نشینی پرداخته اند و به همین جهت بعد معنوی این مکان نیز قابل توجه است ، به طوری که اهالی برای ادای نذر و قربانی به آنجا مراجعه می کردند.