ظهور فرهنگ ایلامی و شکلگیری حکومت در این دوره در جنوب غرب ایران، فارغ از مدارک تاریخی، مسئلهای است که از منظر مدارک باستانشناختی در سالهای اخیر چندان موردتوجه قرار نگرفته و صرفاً به یافتههای حاصل از شوش و چند مکان دیگر محدوده مانده است. کاوشهای لایهنگاری سالهای 1386 تا 1388 در محوطه باستانی سنجر در شمال خوزستان، مدارکی از این دوران را آشکار ساخته که شامل معماری، سفال، مهر و نمونههایی جهت تاریخ‌گذاری رادیو کربن میشود. این آثار در دو گمانه A و E به‌دست‌آمده که اطلاعات مفیدی را در مورد گاهنگاری شمال دشت شوشان، پراکنش لایههای سکونتی و چگونگی ارتباط با شوش ارائه داده است. یافتههای کاوش نشان میدهد که با تداوم سکونت در دوره آغازایلامی، این محوطه احتمالاً در دوره شوش 4 دچار وفقه استقراری میشود و سپس در دوره شیماشکی دوباره مسکونی شده که تا سوکلمخ و ایلام میانی ادامه مییابد.
