در برخی از مناطق روستایی ایران گاها به چشمه هایی بر میخوریم که خوردن آب آن علی رغم قرار گرفتن در یک منطقه بسیار سالم و خوش آب و هوا ممنوع می باشد و حتی توصیه شده که به حیوانات نیز از آب این چشمه ها ندهید و بارها از اهالی آن منطقه می شنویم که هر حیوان یا انسانی که از این آب خورده در مدت کوتاهی بیمار شده و از دنیا رفته.
این امر دو علت دارد که یکی طبیعی و دومی غیر طبیعی می باشد. علت طبیعی این امر وجود لایه های مختلف خاک های معدنی در مسیر راه بستر زیرزمینی این چشمه باشد که آبی که از این مسیر خارج می شود آلوده شده و خاصیت شرب ندارد که مورد بحث ما در این مقاله نیست .
و اما علت دوم که موضوع مورد بحث ما در این مقاله هست اینه که به دلیل گرمای حاصله از حجم عظیم طلا ، جواهرات و مسکوکات یک پادشاه که در مقبره های آنها نگهداری می شود سعی شده که از سیستم خنک کننده استفاده شود به همین منظور مسیر چشمه های زیرزمینی شناسایی شده آن را از داخل این خزانه ها عبور می دادند تا هوای داخل آن خزانه ها خنک بماند و حتی در مواردی شنیدم که از روی سکه ها نیز عبور می دادند و به همین دلیل آب به هوا و جرم آن سکه ها آلوده شده و قابلیت شرب خود را از دست می داده است . البته بنده فقط چند نمونه از این چشمه ها را شناسایی کردم مثل موجز چشمه دالاهو و موجز چشمه فیروزکوه … و از اینکه ریشه علمی داشته باشد اطلاع دقیقی ندارم و فقط بر اساس اسناد تاریخی سخن به میان آوردم.
