داریوش سوم یا دارا (به پارسی باستان:
)، )، دوازدهمین و آخرین پادشاه شاهنشاهی هخامنشی بود. او فرزند آرشام (نوهٔ داریوش دوم)، و سی‌سی‌گامبیس، دختر اردشیر دوم بود.
او در سال ۳۸۰ پیش از میلاد در پارسه متولد شد و در سال ۳۳۰ پیش از میلاد در دامغان بدست اردشیر پنجم کشته شد. در شاهنامهٔ فردوسی و تاریخ سنتی ایرانیان، داریوش سوم با نام «دارا» شناخته می‌شود و پدر او داراب معرفی شده‌است.
در سال ۳۳۳ پیش از میلاد در نبرد ایسوس ارتش اسکندر، قوای هخامنشیان به فرماندهی داریوش سوم را شکست می‌دهد.
در سال ۳۳۱ پیش از میلاد قوای داریوش سوم به وسیله اسکندر مقدونی در جنگ گوگمل در شرق موصل امروزی شکست سنگینی متحمل می‌شوند.
در سال ۳۳۰ پیش از میلاد داریوش سوم کشته شده و هگمتانه فتح می‌شود، همچنین تخت جمشید به وسیله اسکندر مقدونی ویران شده و حکمرانی هخامنشیان بر ایران پایان می‌پذیرد.
گر در فضای اینترنت، بزرگ ترین گنج های گم شده ی دنیا را جستجو کنید، خواهید دید که این لیست یک گنجینه ی بسیار بزرگ را در خود کم دارد و آن بزرگ ترین گنج ایران است که گم شده و هنوز هم پیدا نشده است! برخی از کارشناسان باستان شناسی حتی می گویند که این گنجینه ممکن است که بزرگترین گنج زمان در جهان هم باشد و بی شک در ایران مدفون شده است و سرنوشتی که ما از آن سراغ داریم، این است که یکی از بزرگ ترین گنج های پیدا نشده و موجود در جهان است. حال به نظر شما این گنج مدفون در کجای ایران است؟ بر اساس اطلاعات تاریخی، بزرگ ترین گنج ایران یا گنجینه ی پادشاه بزرگ ایرانیان در زمان سلسله ی هخامنشیان، داریوش سوم هخامنشی که در بین سال های ۳۸۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد پادشاهی و زندگی می کرده است، شاید بزرگ ترین گنج تمامی دوران ها در سراسر جهان باشد.
این گنج بسیار بزرگ از دوران ایران باستان که در دست پادشاهان هخامنشی بوده است را سرنوشت های مبهمی همراهی کرده است. می گویند که بخشی از این گنج را امپراتور مقدونیان، اسکندر کبیر که در بین سال های ۲۳۲ تا ۳۵۶ قبل از میلاد مسیح می زیسته است، زمانی که در سال های حدودی ۳۳۴ قبل از میلاد به قلمروی پادشاهی ایرانیان در زمان امپراطوی هخامنشیان و حمله ای که به ایران صورت داد را به تسخیر خود در آورده و با خود از ایران خارج کرده است.
بنا به اسناد باستانی موجود، داریوش هخامنشی قبل از آن که بمیرد دستور داد که تمامی طلاها، نقره ها و اشیای قیمتی دیگر را در نزدیکی شهر دفن کنند. وقتی که اسکندر اقامتگاه تابستانی را به تسخیر در آورد، هیچ اثری از گنج داریوش بر جای نمانده بود.
اسکندر نیروهایش را وادار کرد هفته ها در اطراف شهر بدنبال گنج مدفون بگردند که در اصل جستجویی بی حاصل و بی نتیجه بود. این گنجینه ی بزرگ، به گفته ی کارشناسان حدودا نصف دارایی هخامنشیان بوده است. ۲۵۰سال بعد، سردار رومی مارکوس لیزینیوس کراسوس به جستجوی این گنجینه ی طلا پرداخت و برای آن حتی با پارت ها، یکی دیگر از اقوام آسیای صغیر وارد جنگ شد و به نتیجه ای نرسید.
بعد از او، پارت ها، سرداران رومی ژولیوس سزار، مارکوس آنتونیوس و همچنین امپراتور روم، نرون نیز، همگی به دنبال گنج داریوش گشتند و به هیچ نتیجه ای نرسیدند. آخرین بار که تلاشی برای پیدا شدن این گنج صورت گرفت، در سال ۱۳۵۲ بود که به هیچ نتیجه ای نرسید.
اسکندر در آن زمان در ایران بدون احتساب، بخشی از گنجینه ها که داریوش سوم به نقاطی امن برده بود را که بالغ بر ۷۵۰ هزار تالنت که بر حسب معیارهای فعلی، حدود ۱۹,۶۵۰ تن و تقریبا ۹۸۰ کامیون باری که ۲۰ تن بار مملو از طلا و نقره را حمل می کرد به غنیمت گرفت. به سرزمین خود برد و این بدون احتساب سنگ ها، جواهرات و هزاران شی گران بهای دیگری بود که در این گنجینه ها وجود داشت.
