گوردخمه نوعی معماری صخره ای می باشد و فضایی است که در صخره‌ها، کوه‌ها و یا تپه‌ها برای خاکسپاری متوفیان ساخته می‌شده‌است. لازم به توجه است که گوردخمه با دخمه تفاوت دارد. دخمه یا برج خاموشی مکانی است که بر فراز بلندی ایجاد می شد و متوفی در آنجا قرار داده می شد تا توسط حیوانات و پرندگان متلاشی شود. همچنین گوردخمه در زبان عامیانه گاه به طور هم معنی و مترادف با استودان نیز به کار گرفته می شود در حالیکه این دو از لحاظ ساختاری با هم تفاوت دارند. کلمه استودان که از ترکیب واژه های “استو” به معنی استخوان و “دان” به معنی جایگاه تشکیل شده و محل نگهداری استخوان متوفیان بوده است. جواهرات گرانقیمت درون گور . استودان ها در مقایسه با گوردخمه ها دارای ظاهر بسیار ساده تری بوده و ابعاد کوچکتری نیز دارند و در واقع حفره هایی هستند که برای نگهداری استخوان متفویان در داخل صخره ها ایجاد می شدند.
در مقابل گوردخمه ها در اصل آرامگاه هایی بودند که در دل کوه و صخره کنده می شدند و شکل اتاقی دارند که یک یا چند قبر در داخل آنها تعبیه می شد. این فضاهای اتاقی شکل گاه جای کافی برای نشستن، قرار دادن اشیاء و برگزاری مراسم داشته اند. گور دخمه های متعددی از دوره های مختلف در ایران یافت شده اند. البته نمی توان آنها را به شخص خاصی منسوب نمود و در مورد قدمت آنها نیز اتفاق نظر وجود ندارد و نظرات متعددی در مورد سن آنها ارائه شده است. در حالت کلی گوردخمه های ایران را می توان از لحاظ قدمت به سه دسته کلی گوردخمه های دوره مادها، دوره هخامنشیان و دوره پس از هخامنشیان دسته بندی نمود که در ادامه تشریح می شوند. جواهرات گرانقیمت درون گور . گوردخمه‌های زیادی از دوران پیش از ماد، در مناطق تحت نفوذ اورارتو (اطراف دریاچه وان در ترکیه امروزی) یافت شده‌است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که گوردخمه‌ها بیش از آنکه ریشه و منشاء آشوری و مادی داشته باشند، به هنر معماری اورارتوها مرتبط هستند.
